Een soort drug?

In 2010 werd het artikel ” Digitale Drugs” in Skepsis gepubliceerd (Bron: Onderzoek naar binaurale beats, i-Doser en Hemi-Sync). Dat ik dat nu deel komt o.a. voort uit mijn recente ook commerciele belangstelling voor Binaurale Beats, kortweg BB’s genaamd.. Voor wie niet helemaal thuis is in hersenaktiviteit geef ik enige uitleg. De theorie is weergegeven op het plaatje hieronder. Het rechter hersenbeeld, met koptelefoon, is het gefocuste beeld en zou het gevolg zijn van gesynchroniseerde geluidsgolven van een bepaalde frequentie. Gesynchroniseerd betekent dan “in harmonie gebracht”. Dat verschillende hersengebieden worden meegenomen in een zelfde frequentie zou het zgn. entrainment effect zijn. Hersenen brengen de gesynchroniseerde toestand ook zelf voort, bijvoorbeeld tijdens de verschillende slaapfasen.

Figuur 1 – Neuromap Website Hemi-Sync: Get a Good Night’s Sleep Naturally with Patented Brain Stimulating CDs

Uit de frequentie waarin groepen hersencellen oscilleren kunnen we het bewustzijnsniveau afleiden. Zo oscilleren de hersenen tijdens slaap overwegend op lage frequenties. De diepe slaap bijvoorbeeld kent een frequentie van zo’n 4 Hz, zgn. Deltagolven. Wanneer je alert bent worden hogere frequenties gemeten. Afhankelijk van de frequentie zou je meer relaxed of juist alerter kunnen worden. Zo zijn er in de 80-er jaren bijvoorbeeld studies gedaan gedaan naar het zelf opwekken van zgn. alfa activiteit in de hersenen. Deze “spoeltjes”, zoals ze er ook echt uit zien op het EEG hebben een frequentie tussen 8 en 12 Hz. per seconde. Zij komen in toenemende mate voor in de periode voorafgaande aan het in slaap vallen en worden daarom geassocieerd met een staat van relaxatie. Er is evenwel veel kritiek mogelijk op de redenatie dat relaxatie en alfa-aktiviteit samenhangen danwel een oorzaak-en-gevolg relatie hebben, zie bijvoorbeeld http://evidencebasedhrm.be/alfa-trainingen/.

De naam Hemi-Sync suggereert natuurlijk nog meer dan dat. Er worden twee hemisferen gesynchroniseerd. Voor zover er werkelijk sprake is van verschillend werkende hersenhelften bij mensen, rechts bijv. taal en logisch, links intuïtief en creatief, dan zou een gesynchroniseerde samenwerking tussen de twee een superbrein opleveren. Hier geeft het Skepsis artikel echter belangrijk tegengas:

citaat: “Op de website van het instituut staat een zogenaamde neuromap (zie figuur 1), die laat zien dat de hersengolven na afloop van een Hemi-Sync behandeling opmerkelijk symmetrisch en evenwichtig over beide hersenhelften zijn verdeeld. Het plaatje (zie boven) is door meerdere websites overgenomen, maar er staat nergens bij welk onderzoek zulke resultaten heeft opgeleverd. Ik (dk) stuurde hierover een e-mail naar het Monroe Instituut en ontving een eerlijk antwoord van de psychologe Hillary Webb, de huidige onderzoeksdirecteur. Ze dacht dat de afbeelding tot stand was gekomen door met 24 elektroden gedurende een minuut elke seconde de thèta-activiteit te registeren en daar het gemiddelde van te nemen. Maar ze merkte daarbij op dat het niet gaat om een typerend resultaat van zulke metingen. Het plaatje werd uitgekozen omdat het er fraai uitzag. Er is nooit een onderzoeksartikel over verschenen en er bestaan zelfs helemaal geen publicaties waarin wezenlijke veranderingen in het hersengolfpatroon van de hele hersenen werden aangetoond. Synchronisatie van beide hersenhemisferen lijkt geen wenselijk doel, behalve wanneer je ernaar streeft iemand een epileptische ‘grand mal’ aanval te bezorgen. De hersenen kunnen niet goed functioneren als afzonderlijke gebieden met uiteenlopende functies in hetzelfde tempo gaan marcheren. Synchrone hersenritmes zullen hooguit op kleine schaal tijdens het uitvoeren van een functie waarneembaar zijn en zich beperken tot gespecialiseerde, samenwerkende hersengebieden, die in beide hersenhelften kunnen liggen.

Relaxen en Mediteren

Synchrone hersenritmes kunnen dus verhoogde attentie dan wel relaxatie tot gevolg hebben. Volgens Skepsis kan het optreden van e.e.a. echter ook berusten op een verwachtingseffect.

citaat: Er bestaat echter geen enkele theorie of hypothese die een link tussen binaurale beats en verhoogde neuropeptiden (opiaten) of neurotransmitters (cocaïne, LSD) kan leggen. Het lijkt aannemelijk dat de effecten die gebruikers ervaren in hoge mate beïnvloed worden door hun verwachtingen.

Ook een verwachtingseffect, vgl. een placebo-effect, is een effect. In oosterse muziek, in gezangen e.d. vinden we vaak een bepaalde monotone grondtoon. Het A U M is daar een voorbeeld van. De bedoeling is het in trilling brengen van meer dan alleen de stembanden en het teweeg brengen van een bepaalde mentale toestand. Als elk orgaan een specifieke trilling heeft dan zou je theoretisch een orgaan kunnen beïnvloeden door zelf zo’n trilling voort te brengen. In elk geval is dat wel de gedachte achter het in trilling brengen van de chakra’s met behulp van mantra’s.  Nu kunnen dus de Binaureal Beats deze rol overnemen.

Slaapstoornissen

Slaapstoornissen kennen we in verschillende vormen maar de belangrijkste tweedeling is die in INSLAAP en DOORSLAAP problemen. Tenslotte is er ook het VROEGTIJDIG WAKKER WORDEN. Een verhoogd attentie-nivo, bijv. door piekeren of lawaai kan er de oorzaak van zijn dat men niet in- of doorslaapt. Ook s’ nachts tijdens de slaap kan de attentie worden gewekt door bijvoorbeeld fysieke ongemakken, pijn, apneu, etc.. In een aantal gevallen is het prettig wanneer relaxatie bijvoorbeeld het pieker-nivo heeft teruggebracht of de ontspanning tijdens het inslaapproces ook de organen die attentieverhogende werken tot rust brengt. Het zal duidelijk zijn dat pijn en apneu om doktershulp vragen, maar spanningsgerelateerde oorzaken vragen om ontspanning.

Probeer het eens met Binaureal Beats, ga naar Get a Good Night’s Sleep Naturally with Patented Brain Stimulating CDs